1 - drAAk en De Rockende Kwartsiet


Schatlocatie (geocache GCA7WE6)

Kikker vertelt: 

Jullie wisten al dat drAAop zoek is naar de schatkist vol blinkende munten, toch? Nou, drAAis niet alleen op zoek naar de Romeinse munten, maar ook naar mooie stenen. Met stenen en zand voelt drAAzich echt verbonden. Want net als drAAzijn de meeste gesteenten al heel erg oud. Vaak wel vele duizenden, miljoenen jaren oud. Hoe vet is dat als je een steen van de grond opraapt en je ontdekt dat ie bijvoorbeeld al meer dan 1 miljoen jaar oud is..... Of je vindt een fossiel zoals de belemniet, dan weet je dat je iets in je handen hebt dat zeker al 65 miljoen jaar oud is. Das pas oud. Dus de volgende keer je opa of oma niet direct weer een fossieltje noemen hè!!

Sommige gesteenten zijn een beetje dof, anderen een beetje scherp, maar vaak zijn stenen ook mooi rond geslepen door al het rondtuimelen in het water (trommelstenen). Weer anderen glimmen mooi, zoals vulkanisch glas, of mica (glimmer), of een fraaie amethist. Die vindt drAAook heel gaaf!! Maar het allermooist vindt ie lavastenen, want die zijn ook door vuurspuwen ontstaan. Typisch drAAweer...."

 

Waarom gingen de eerste bewoners van Berlicum juist hier wonen?

Mensen gingen vroeger het liefst in de buurt van water wonen, want dat hadden ze voor meerdere dingen hard nodig iedere dag. Want waterleidingen had je vroeger nog niet... Maar dicht bij het water, kon je ook gemakkelijk natte voeten krijgen. Of een natte huiskamer. Dus zochten de mensen bij het water de droogste plekken op. Dit waren meestel de hoogste plekken, vaak van zand. Al dat zand is meegenomen door het water in de rivier of door de wind van ver ver hier vandaan. Bij een overstroming kan het zand en klei op de bodem zakken en blijven liggen. Wist je trouwens dat die kleiige bodem vaak heel vruchtbaar is? En op de hoge zandbanken konden de mensen hun huizen bouwen en hun voeten droog houden, en toch dicht bij de rivier gaan wonen. Handig dat water, joh!!

Waar kan je water (Aa) eigenlijk allemaal voor gebruiken (functies)?

Voor best veel dingen, zoals: 

  • kleren, handen en eten wassen
  • om mee te koken
  • om te drinken (deden ze vroegen wel...)
  • om af te koelen
  • om over te varen met je spulletjes die je wil verkopen

Kun jij nog andere dingen bedenken?

Berg-rotsblok-kei-steen-grind-zand-löss-klei

Al het zand en klei dat je op het strand of langs de rivier vindt, of in de achtertuin, was ooit een grind steentje, en daarvoor een grote kei. En daarvoor zat die kei vast aan een berg of zat diep onder de grond als magma. 

En al dat zand of klei kan later ook weer veranderen in gesteente. Moet je wel even een paar duizend of miljoen jaren wachten. Kun je ondertussen lekker met drAAk een kwartetspelletje spelen...

Functie van water hier...

Water stroomt. En hoe harder het stroomt hoe groter de stenen zijn die het water mee kan nemen met de stroming. Als het water heel langzaam stroomt, zoals in de rivier de Aa dan kunnen grote stenen niet meer meestromen. Alleen nog zand en klei. En als de rivier dan overstroomt kan de klei achterblijven op de bodem. 

De functie van water hier is dus het meenemen van gesteente in de vorm van zand en klei.

Water: vriend of vijand?

Bij deze schatlocatie, het Waterbazen Educatiecentrum, gaat het vooral om waar de mens het water allemaal voor kan gebruiken. En het meegenomen zand en klei door het water is voor de mens heel bruikbaar. Op en met het zand is het goed huizen bouwen. Het water is hier dus eerder een vriend dan een vijand


Het excursiepunt/de schatlocatie 01 drAAk en De Rockende Kwartsiet is gesitueerd in het beoogde Waterbazen Educatiecentrum. Die vind je dichtbij de Ovatonde, aan het eind van de Runweg. Precies op de plek waar de eerste bewoners van Berlicum hun huisje hadden neergezet.

Dit educatiecentrum is het vertrekpunt richting de andere schatlocaties. Je kunt er inspiratie opdoen, leuke dingen doen en informatiekaarten en werkbladen oppikken om mee te nemen op je schatzoektocht! Hier ook zijn voltooide opdrachten om te zetten in drAAk-munten.

 

Het Educatiecentrum is daarnaast de locatie waar allerlei gesteente soorten/mineralen (van ver en dichtbij) getoond worden (inclusief toelichting en determinatie opdracht), waarbij de aardrijkskundige excursiepunten 2,5,7 en ondergrond/bodemprofiel verder verwerkt kunnen worden.

 

Uiteraard zit de echte inspiratie in het gesprek van leerlingen/geïnteresseerden en docent vanuit enthousiasme als aardrijkskunde docent over de vele fascinerende aspecten van de aarde/aardrijkskunde. Ter illustratie een foto van de heel klein deel van de beschikbare materialen:


Opdrachten:

Bij het Waterbazen Educatiecentrum zijn veel verschillende opdrachten uit te voeren. Er zijn werkbladen over de functies van water, de archeologische opgravingen, waterspellen, de Balkumse Quiz, een kwartet, een begrippendomino, Happy Stone stenen beschilderen (en op termijn ook munten zoeken met metaaldetector). Ook kunnen de leerlingen een determinatie opdracht doen. Dit is het bekijken, bevoelen van verschillende gesteenten en aan de hand van de infokaart proberen te bepalen om welk gesteentesoort/mineraal het gaat. Hiervoor nodig zijn de infokaart en werkblad Y benodigd.

De benodigde infokaarten en werkbladen zijn te downloaden of op te pikken bij het Educatiecentrum.


Doe het nu zelf...

Infokaart WATERBAZEN Educatiecentrum – Eerste bewoning
PDF – 648,8 KB 54 downloads
WERKBLAD C - Archeologische opgravingen
PDF – 339,7 KB 72 downloads
Infokaart - Determineren gesteenten mineralen
PDF – 436,2 KB 72 downloads
WERKBLAD Y Determineren Gesteenten Mineralen
PDF – 607,6 KB 60 downloads
Infokaart Happy Stones Kei Tof
PDF – 358,1 KB 58 downloads
WERKBLAD V Happy Stone Kei Tof
PDF – 506,4 KB 60 downloads

WERKBLAD T Balkumse Kwis Dynamisch Beekdal
PDF – 260,0 KB 54 downloads
WERKBLAD T Balkumse Kwis Antwoorden
PDF – 272,8 KB 66 downloads
WERKBLAD B Functies Van Water
PDF – 290,5 KB 54 downloads
WERKBLAD N Begrippenpuzzel
PDF – 176,9 KB 58 downloads
WERKBLAD S Begrippen Domino
PDF – 189,5 KB 63 downloads
WERKBLAD W Waterspellen
PDF – 208,0 KB 79 downloads
WERKBLAD AB Metaaldetectie
PDF – 291,1 KB 74 downloads
WERKBLAD Q Levend Stratego Dynamisch Beekdal
PDF – 358,1 KB 57 downloads

In ontwikkeling:

  • De grote krAAk de drAAk quiz